Radca prawny – o zawodzie

Kim jest radca prawny?

6 lip­ca 1982 r. Sejm uchwa­lił usta­wę o rad­cach praw­nych, któ­ra okre­śla za­sa­dy wy­ko­ny­wa­nia za­wo­du, a tak­że spo­sób or­ga­ni­za­cji i dzia­ła­nia sa­mo­rzą­du. Rad­cy praw­ni to praw­nicy świad­czą­cy po­moc praw­ną podmio­tom go­spo­dar­czym, jed­nost­kom or­ga­ni­za­cyj­nym oraz oso­bom fi­zycz­nym. Po­le­ga ona przede wszyst­kim na udzie­la­niu po­rad praw­nych, spo­rzą­dza­niu opi­nii, opra­co­wy­wa­niu pro­jek­tów ak­tów praw­nych oraz wy­stę­po­wa­niu przed są­da­mi i urzę­da­mi. Rad­cy praw­ni po­sia­da­ją upraw­nienia do wy­stę­po­wa­nia przed są­da­mi w spra­wach ad­mi­ni­stra­cyj­nych, cy­wil­nych, go­spo­dar­czych, pra­cow­ni­czych, a od 2015 ro­ku rów­nież w spra­wach kar­nych.

Kalendarium historii zawodu

1945 r. - 1950 r.
działalność Zrzeszenia Prawników Demokratów

1950 r.
przekształcenie Zrzeszenia Prawników Demokratów w Zrzeszenie Prawników Polskich

listopad 1958 r.
konferencja ogólnokrajowa ZPP, dyskusja na temat projektu ustawy o radcach prawnych, stworzenie przesłanek integracji zawodowej i powstanie inicjatywy budowy samorządu zawodowego

1959 r.
V Krajowy Zjazd ZPP - dyskusja na temat ram organizacyjnych dla samorządu

13 grudnia 1961 r.
uchwała RM nr 533 w sprawie obsługi prawnej przedsiębiorstw państwowych, zjednoczeń oraz banków państwowych

10 grudnia 1963 r.
uchwała RM nr 400 w sprawie zasad wynagradzania radców prawnych

1 stycznia 1964 r.
zespoły adwokackie przestały świadczyć obsługę prawną państwowych i spółdzielczych jednostek

20 czerwca 1966 r.
krajowa narada radców prawnych z udziałem wicepremiera Eugeniusza Szyra

od 1968 r. 
ożywienie środowiska radców prawnych – rezultat pracy zespołów radców przy ZPP

styczeń 1969 r.
Zespół ds. Radców Prawnych, działający w ramach Komisji Zawodów Prawniczych ZG ZPP przeprowadził ankietę na temat sytuacji organizacyjno-zawodowej radców prawnych w zakresie wykonywanej przez nich obsługi prawnej

luty 1971 r.
plenum ZG ZPP w planie pracy zakładało opracowanie tez do projektu ustawy o zawodzie radcy prawnego; zebrani nie podzielili poglądu o wspólnym samorządzie adwokackim, w ramach którego działaliby również radcowie prawni

17 września 1971 r.
narada radców prawnych, dyskusja na temat projektu tez ZPP do projektu ustawy

3-4 czerwca 1972 r.
VIII Zjazd ZPP, podjęcie uchwały mówiącej o tym, że „Pilne jest określenie roli organizacji obsługi prawnej oraz statusu radcy prawnego poprzez uchwalenie ustawy o obsłudze prawnej organów władzy i administracji państwowej, jednostek gospodarki uspołecznionej oraz organizacji społecznych i zawodowych”

1972-1973
opracowanie „zasad etyki zawodu radcy prawnego i jego postępowania”

1974-1979
ostro krytykowane projekty ustaw PAG „o obsłudze prawnej państwowych i spółdzielczych jednostek organizacyjnych oraz organizacji społecznych”; sprzeciw konsolidował środowisko radców prawnych

29 listopada 1977 r.
Komisja Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości uchwala „dezyderat nr 2” skierowany do prezesa RM, po raz pierwszy władze państwowe wyraziły pogląd zgodny z głoszonym od wielu lat poglądem środowiska radców

1979 r.
ankieta sekretarza generalnego ZPP na temat objęcia środowiska radców prawnych formą organizacyjną

październik 1979 r.
publikacja założeń projektu ustawy o obsłudze prawnej; narada w sprawie radców prawnych w obecności przedstawicieli radców z ZPP, NRA i arbitrażu, prezesów sądów wojewódzkich i okręgowych sądów pracy i ubezpieczeń społecznych

jesień 1980 r.
powstaje Stowarzyszenie Radców Prawnych w Polsce z siedzibą w Krakowie; po zawiązaniu NSZZ „Solidarność” problematykę radców prawnych podjęła Komisja Branżowa Pracowników Wymiaru Sprawiedliwości Związku; rozpoczęcie działalności Związku Zawodowego Radców Prawnych w Szczecinie

16 kwietnia 1981 r.
trójstronne „Porozumienie” zawarte między zespołami radcowskimi arbitrażu, NRA i SRP w Polsce; celem „Porozumienia” była koordynacja prac nad wspólnym projektem ustawy o radcach

czerwiec 1981 r. 
powołanie przez ZG ZPP specjalnego zespołu pod przewodnictwem radcy prawnego Zdzisława Kminikowskiego mającego koordynować prace zmierzające do opracowania projektu ustawy o zawodzie radcy prawnego

sierpień 1981 r.
Zespół Kminikowskiego przygotował ostateczną wersję projektu ZPP „Ustawy o zawodzie radcy prawnego”; ten projekt, z etapu dyskusji i opiniowania, wszedł ostatecznie do prac legislacyjnych

28 października 1981 r.
20 posłów złożyło u Marszałka Sejmu poselski projekt ustawy „o zawodzie radcy prawnego”

19 listopada 1981 r.
powołanie 14-sobowej Podkomisji Specjalnej ds. Projektu Ustawy o zawodzie radcy prawnego pod przewodnictwem prof. Adama Łopatki; do prac Podkomisji zapraszano przedstawicieli wszystkich środowisk radcowskich

13 maja 1982 r.
na posiedzeniu połączonych Komisji Sejmowych, wbrew projektowi Podkomisji, zadecydowano o zmianie tytułu ustawy na „ustawę o radcach prawnych” oraz zastąpieniu w tekście terminu „pomoc prawna” terminem „obsługa prawna”

8 i 17 czerwca 1982 r.
zmieniono redakcję zapisów wnioskowanych przez Podkomisję części ustawy dotyczących aplikacji i prowadzenia wpisów, powierzając te uprawnienia, w miejsce samorządu, organom arbitrażu

6 lipca 1982 r.
Sejm jednomyślnie uchwalił ustawę o radcach prawnych

1 października 1982 r.
ustawa o radcach prawnych weszła w życie, art. 5 ust. 5 stanowi „tworzy się samorząd radców prawnych”

18 października 1982 r.
minister sprawiedliwości powołuje Komitet Organizacyjny Samorządu Radców Prawnych

10 grudnia 1982 r.
podjęcie uchwały nr 1 Komitetu ustalająca liczbę 19 okręgowych izb radców prawnych, obszarów ich działania i siedzib

29 kwietnia – 14 czerwca 1982 r.
pierwsze zgromadzenia okręgowych izb radców prawnych

26 maja i 24 czerwca 1983 r.
pierwsze Zgromadzenie Okręgowej Izby Radców Prawnych w Poznaniu, Edmund Alexiewicz pierwszym dziekanem rady

14 czerwca 1983 r.
zakup własnej siedziby przez OIRP w Poznaniu – przy ul. Strzeleckiej 48A

24 i 25 września 1983 r.
I Krajowy Zjazd Radców Prawnych

1988 r.
obsługa prawna zaliczona do działalności gospodarczej

1989 r. 
likwidacja Państwowego Arbitrażu Gospodarczego

 

1995 r.
dziekanem Okręgowej Izby Radców Prawnych w Poznaniu zostaje Krystyna Babiak

1996 r.
uzyskanie uprawnienia do zastępstwa procesowego w sprawach cywilnych

1997 r.
„Wielka nowelizacja” ustawy radcowskiej

1997 r.
radcowie prawni otrzymują togi

2002 r.
zakup nowej siedziby Okręgowej Izby Radców Prawnych w Poznaniu – przy ul. Chwaliszewo 69

2011 r.
ustanowienie Dnia Radcy Prawnego

2013 r.
dziekanem Okręgowej Izby Radców Prawnych w Poznaniu zostaje Zbigniew Tur

2015 r.
nabycie uprawnień do występowania w charakterze obrońcy w procesie karnym

2015 r.
wejście w życie nowego Kodeksu Etyki Radcy Prawnego

2020 r. 
Henryk Kuligowski nowym dziekanem Okręgowej Izby Radców Prawnych w Poznaniu

Materiały edukacyjne

Michał Łakomecki, Natalia Radosh

„Przychodzi uczeń do prawnika…” – innowacyjny poradnik prawny dla młodzieży

Podcast Okręgowej Izby Radców Prawnych „Poradnia”:

„Poradnia” – audycja Radia Afera realizowana we współpracy z OIRP w Poznaniu: